logo ars floreat header filosofen

 

 

 

 

Home

 

Downloads

 

Sitemap

 

next

 

Klimaatverandering - 2005

 

 


 

27 februari 2005

 

Kyoto

 

Het zal weinigen ontgaan zijn dat op 16 februari jl het Kyoto protocol dan toch in werking is getreden. De publiciteit daarover werd op 6 februari door NET 5 (bravo!) ingeleid met de nationale klimaatenquete (“do you care?”). Vervolgens kwamen ook de andere media met een golf van publiciteit. Kyoto is maar een eerste stapje en er is nog heel veel meer nodig, maar in elk geval is er een begin.

 


 

27 februari 2005

 

Hockeystick

 

Door enkele nieuwsberichten in de afgelopen periode werd twijfel gezaaid over de “hockeystick”, de grafiek van de sterk stijgende temperatuur in de laatste jaren. Maar volgens de meeste klimatologen is de discussie over de betreffende grafiek niet zo relevant. Het bewijs voor de opwarming van de aarde is dermate overweldigend, dat dit niet door een academische discussie over de exacte vorm van een grafiek onderuit gehaald wordt.

Zie ook: KNMI over de hockeystick

 


 

27 februari 2005

 

Kernenergie

 

En daarnaast is nu dus de discussie over kernenergie weer actueel door het voorstel van staatssecretaris Van Geel, de kerncentrale in Borssele na 2013 langer open te houden. Want sluiten kost geld en kernenergie draagt in elk geval niet bij aan het broeikaseffect.

Maar is doorgaan met kernenergie wel zo’n goed idee?

 

De Titanic werd voor haar ondergang in 1912 onzinkbaar geacht.

En na de ondergang van onze eigen Prinsendam in 1980 schreef Dr. W.A. Wagenaar in 1982 in het NRC:

 

“Stel u voor een bijna nieuw cruise-schip met een lengte van 120 meter, geschikt voor 425 passagiers en 205 bemanningsleden. Het schip voldoet aan alle internationale veiligheidseisen en heeft automatisch werkende waterdichte deuren. Zou u, lezer, in staat zijn dit schip tot zinken te brengen zonder hulp van enig gereedschap, en met een bemanning die voortdurend probeert het schip te redden? Zelfs Hitchcock zou moeite hebben met het bedenken van een geloofwaardig scenario voor zo’n ongeval. Toch is het niet moeilijk; men hoeft maar één boutje af te breken, zoals we hebben gezien in oktober 1980, toen het Nederlandse passagiersschip Prinsendam 120 mijl ten westen van Alaska verging. De oorzaak van de ramp was een lange keten van menselijke fouten, die een kans kregen doordat een banjobout in de lagedruk-brandstoftoevoer afbrak. In eendrachtige samenwerking heeft de bemanning één van de weinige mogelijkheden gevonden om vervolgens het schip in zeven dagen naar de kelder te jagen. In een vorige bijdrage heb ik geschetst met welke frequentie kleine menselijke fouten optreden. In dit artikel zal ik laten zien hoe een aaneenschakeling van zulke foutjes leidt tot onverwacht grote gevolgen. Een volledige beschrijving van de ramp vindt men in een 190 bladzijden tellende uitspraak van de Raad voor de Scheepvaart, opgenomen als bijvoegsel in de Nederlandse Staatscourant van 26 februari 1982.”

 

Scheepsrampen zijn niet ongewoon. Hoewel bij de scheepsbouw en de training van bemanningsleden veel aandacht wordt gegeven aan het voorkomen van rampen, vergaat volgens het hierboven geciteerde artikel jaarlijks één op de driehonderd schepen; in de meeste gevallen - onder andere - door menselijke fouten. Honderden jaren ervaring met scheepvaart hebben daar blijkbaar niet fundamenteel verandering in gebracht.

Zie ter illustratie: Lijst van de grootste scheepsrampen

 

Aangezien we het gemak van de auto, de trein, het schip en het vliegtuig wensen, hebben we moeten leren leven met auto- en treinongelukken, scheeps- en vliegrampen. Net zo zullen we, als we het gemak van kernenergie wensen, moeten leren leven met kernrampen. Gezien de ervaringen van Tsjernobyl geen goed vooruitzicht. Voorstanders van kernenergie betogen dat de huidige kernreactoren veilig zijn. Maar is dat niet een herhaling van wat eerder over de Titanic gezegd is? En gaan de potentiële gevolgen van een kernramp die van een scheepsramp niet ver te boven?

 

Wat fout kan gaan, gaat op den duur fout. Materialen, technische constructies en machines gaan kapot. Mensen kunnen heel creatief zijn, maar zijn meestal erg slecht in het gedisciplineerd volgen van procedures en voorschriften. Computers doen het niet beter dan de software waarmee ze zijn uitgerust. Software is berucht vanwege de vele fouten die erin zitten en die vroeg of laat hun uitwerking kunnen hebben. Veiligheid is altijd gebaseerd op bepaalde aannames en omstandigheden. Als de omstandigheden opeens heel anders zijn, onverwacht en onvoorzien, dan is er geen veiligheid meer.

 

De toch al grote risico’s van kernenergie worden nog groter door het probleem van het kernafval, dat duizenden jaren gevaarlijk blijft. Denken we echt dat we dat kernafval gedurende honderden generaties verstandig kunnen blijven beheren? Of kunnen we maar beter erkennen dat zulke problemen ons gezichtsveld te buiten gaan? En dan hebben we het nog niet gehad over terrorisme...

 

Gelukkig zijn er alternatieven voor kernenergie.

Als we serieus werk maken van schone energie, zoals zonne- en windenergie, waterkracht, energie uit biomassa, e.d., dan is kernenergie niet nodig.

 


 

10 maart 2005

 

Metingen smeltende gletsjers

 

De World Glacier Monitoring Service heeft de meest recente meetgegevens gepubliceerd van smeltende gletsjers van 1980 t/m 2003. Vooral 2003 was een dramatisch jaar.

 

gletsjers

 

WGMS

 


 

20 maart 2005

 

Zwitsers spoor pakt gletsjer in

 

192 Teletekst zo 20 mrt
**********************EN DAN DIT... ***
Zwitsers spoor pakt gletsjer in
***************************************
ZÜRICH Zwitserse bergspoorwegbedrijven
vrezen dat de inkomsten als sneeuw voor
de zon verdwijnen door de opwarming van
de aarde. Ze zijn sterk afhankelijk van
de wintersport en hebben daarom een
plan ontwikkeld om pistes op gletsjers
voor de toekomst te behouden.
Ze stellen voor om gletsjers boven de
2600 meter te bedekken met een speciale
folielaag. De zonnewarmte wordt op die
manier, als het goed is, geweerd.
Over enkele weken wordt in de buurt van
Andermatt in Wallis de proef op de som
genomen. Dan wordt 3000 vierkante meter
van de Gurschengletsjer ingepakt. Deze
proef gaat 64.000 euro kosten.
***************************************
index nosnieuws financieel nossport

 


 

20 maart 2005

 

Record temperatuurverschil

 

Eerder deze maand was er in ons land een temperatuurverschil van 42 graden Celsius (van -21 naar +21) binnen een dag of tien. Voor zover bekend een nieuw nationaal record.

 


 

3 april 2005

 

Zeespiegelstijging

 

Sinds de vorige ijstijd is de zeespiegel zo’n 120 meter gestegen. In de vorige eeuw - van 1900 tot 2000 - was de stijging 10 - 20 centimeter. Voor deze eeuw - tot het jaar 2100 - is de stijging geschat op 10 - 90 centimeter; het grootste deel hiervan wordt toegeschreven aan de uitzetting van het zeewater doordat dit langzaam warmer wordt. De prognose is mogelijk te laag omdat de poolgebieden sneller opwarmen dan eerder gedacht. En de stijging gaat voorlopig door. Als al het landijs (ijskappen en gletsjers) smelt, stijgt de zeespiegel met ca. 70 meter. Hiervan is 10% afkomstig van Groenland en vrijwel de hele rest van Antarctica. De stijging door uitzetting van het zeewater komt hier nog bij.

 


 

14 juni 2005

 

Overstromingen van rivieren in Europa

 

Overstromingen zijn de meest voorkomende natuurrampen in Europa. Door klimaatverandering, met steeds heviger stortbuien, zullen rivieren in sommige streken naar verwachting nog vaker en extremer buiten hun oevers treden, vooral in Midden-, Noord- en Noordoost-Europa. Vooral het aantal plotselinge, lokale maar zeer ernstige overstromingen – stortvloeden – zal waarschijnlijk toenemen en daardoor ook het risico van dodelijke slachtoffers. Daarnaast kan milieuschade ontstaan. Verwoestende overstromingen in Europa kwamen in de periode 1998 – 2002 vooral voor in Hongarije, Roemenië, Zuidoost-Frankrijk, Zuid-Duitsland en Zwitserland.

 

Europa heeft in de afgelopen eeuw een sterke temperatuurstijging gekend, vooral in de laatste decennia. Het warmste jaar in Europa was het jaar 2000, en de daaropvolgende zeven warmste jaren lagen alle in de afgelopen veertien jaar. In augustus 2003 was er een hittegolf in een groot deel van Europa; deze maand wordt als de warmste aller tijden op het noordelijk halfrond beschouwd.

 

De jaarlijkse hoeveelheid neerslag nam in Noord-Europa in de periode 1900 – 2000 met 10 tot 40% toe, terwijl delen van Zuid-Europa een daling van 20% hebben gekend. Vooral in de winter werden Zuid- en Oost-Europa droger terwijl vele delen van Noordwest-Europa natter werden. Prognoses wijzen op een toenemende jaarlijkse neerslag in het noorden van ons continent en op nattere zomers in vrijwel heel Europa. Verwacht wordt dat periodes van zeer sterke neerslag frequenter worden en dat dus ook het overstromingsrisico in stroomgebieden toeneemt. Bovendien zal als gevolg van hogere temperaturen de neerslag in de winter vaker als regen vallen. Dit zal een onmiddellijke afwatering en een groter overstromingsrisico tot gevolg hebben.

 


 

12 augustus 2005

 

Warmer Europa

 

Terwijl in Spanje en elders in Zuid-Europa de woestijn oprukt, blijkt de gemiddelde zomertemperatuur in Europese hoofdsteden in de afgelopen 30 jaar fors te zijn gestegen; in een aantal steden bedraagt de temperatuurstijging ongeveer 2 graden Celsius, in Amsterdam 1 graad.

Zie: WWF (pdf)

 


 

12 augustus 2005

 

Orkanen krachtiger

 

De verwoestende kracht van orkanen in het oosten van de VS en in Azië lijkt aanzienlijk toe te nemen.

Zie: The Boston Globe

 


 

12 augustus 2005

 

Methaan uit permafrost

 

De permafrost in West-Siberië is razendsnel aan het smelten, waardoor gigantische hoeveelheden methaan dreigen vrij te komen. Methaan is een sterk broeikasgas, zo’n twintig keer krachtiger dan CO2, en de opwarming van de aarde kan er verder door worden versneld. Daar komt nog bij dat door het verdwijnen van het ijs minder stralingswarmte wordt teruggekaatst en meer warmte wordt geabsorbeerd. De temperatuur in het gebied is in de afgelopen 40 jaar al met 3 graden Celsius gestegen.

 


 

30 oktober 2005

 

New Orleans en de dijken van Nederland

 

Dennis, Katrina, Rita, Stan, Wilma, Alfa, Beta en de rest hebben dit seizoen aan gene zijde weer de nodige records gebroken. Vandaag sneuvelt bij ons het record voor het warmste weekend zo laat in oktober – tot 21°C. En na New Orleans rijst vanzelf de vraag of Nederland wel voldoende beschermd is tegen overstromingen en de gevolgen ervan. Volgens een aantal prominente deskundigen is dat niet het geval. Zo’n 15% van de primaire waterkeringen voldoet niet aan de norm en van nog eens 35% is het niet bekend, zo wordt gezegd. De regering laat een inventarisatie maken. Beter laat dan nooit, maar enige urgentie zou bij dit onderwerp niet misstaan. Het is natuurlijk economisch interessant om in de VS te laten zien hoeveel kennis wij hier hebben, maar laten we onze eigen dijken niet vergeten.

 


 

31 oktober 2005

 

Grote problemen door opwarmen aarde

 

110 Teletekst ma 31 okt
***************************************
Grote problemen door opwarmen aarde
***************************************
UTRECHT De klimaatverandering zal tegen
het eind van deze eeuw grote problemen
opleveren voor Nederland. Dat schrijft
het Milieu- en Natuurplanbureau in een
studie. Het bureau heeft de studie aan
staatssecretaris Van Geel aangeboden.

De effecten zijn nu nog beperkt, maar
dat verandert in de komende decennia. Er
komen volgens het bureau vaker extreem
droge zomers, maar ook meer en zwaardere
buien. In combinatie met een stijgende
zeespiegel komt de veiligheid van de
lage delen van Nederland in gevaar.

Ook zullen verschillende soorten dieren
en planten verdwijnen uit Nederland. Er
komen wel nieuwe soorten voor terug.
***************************************
volgende nieuws financieel sport


 

26 november 2005

 

Herfst begonnen

 

Gisteren gold in Nederland een “weeralarm” wegens storm, zware regen en sneeuwval. Op de hoofdwegen stond in de avondspits ruim 800 km file, inclusief een recordfile op de A2 van 90 km lang. Veel treinen vielen uit en het vliegverkeer liep vertraging op. Op enkele wegen werden dekens en warme dranken uitgedeeld; de files waren pas vanochtend vroeg overal opgelost. In diverse plaatsen viel de stroom uit en werden noodaggregaten ingezet. In Noord Holland moesten enkele dijken worden versterkt met zandzakken. Het KNMI registreerde bij Hoek van Holland een windvlaag van 173 km per uur. Dat is windkracht 12 (orkaan), maar valt eigenlijk buiten de bij ons gebruikelijke schaal van Beaufort, want alles sneller dan 117 km per uur is windkracht 12.

 


 

26 november 2005

 

Huidige CO2 concentratie uniek

 

Uit ijsboringen op Antarctica blijkt dat de concentraties kooldioxide en methaan in de atmosfeer in de afgelopen 650.000 jaar nog nooit zo hoog geweest zijn als nu. Bovendien stijgen die concentraties sneller dan ooit tevoren. De onderzoekers vonden verder een sterke relatie tussen kooldioxidegehalte en temperatuur.

 

Zie: The Independent

 

luchtbellen in ijs

 


 

Logboek Klimaatverandering

 

 

footer e-mail & copyright